سرگذشت ابليس در گذر زمان و در بستر اديان، نمودهاي گوناگوني يافته است. كتاب غمنامه ابليس، كه نتيجه خوانش غزلي منسوب به سنايي غزنوي درباره «آموزگار فرشتگان» است، ماجراي ابليس را در قرآن، حديث، كتب تفسير و قصص اسلامي، و به ويژه در آثار گويندگان عارف ايراني به دقت بسيار بررسي، و آراي موافقان و منتقدان را نقل و نقد كرده است؛ با اين هدف كه خواندن اين كتاب آدمي را قادر به درك لايه‌هاي عميق‌تري از تجربه معنوي سازد و بصيرت جديدي درباره كاركردهاي شر ارائه دهد.