درباره فردوسي هر چه سخن گفته شود كم است! اين گوهري كه بر تارك تاريخ و شعر جهان مي‌درخشد! يكي از ويژگي‌هاي سرنوشت بزرگ آفرينندگان هنر شعر، در جهان، اين است كه انسان ها، از همه دوران‌ها، با آرزوها، انتظارها و پيش‌‌داوري‌هاي گوناگون - غالبا متضاد - خودشان با ايشان رو‌به‌رو مي‌شوند؛ به ديگر سخن، ايشان را همواره در قالب آن آرزوها، انتظارها مي‌ريزند، يا به تعبير مولانا جلال الدين: هركسي از ظن خود يار ايشان شده و - فسوسا - از درون ايشان اسرارشان را نجسته است، علت هم اين است كه آن بزرگان، آگاهانه يا ناآگاهانه، «انسان‌هاي جزئي» و سرنوشت‌هاي ايشان را، همچون كارافزارها و مواردي براي ساختن ((انسان كلي)) به كار برده‌اند، يا به تعبير ابن عربي، «انسان الحيوان» براي ايشان انگيزه، يا بهتر گوييم، بهانه ترسيم تصويري از «انسان كامل» بوده است؛ زيرا ايشان مي‌خواسته‌اند كه «انسان بودن» به انسان‌ها بياموزانند.