انگیزه تدوین این کتاب اول‌ها یک فکر دوستانه بود بعد نگرانی و حتی ترس شد. دوستانه در حق کسانی که هنوز در جستجوی زمان از دست رفته را نخوانده باشند و ترس از این که باز هم نخوانند. جستجو یکی از مهم‌ترین کتاب‌های دوران معاصر و حاوی برخی از ظریف‌ترین و عمیق‌ترین نظریات در شناخت روان آدمی است. صفحاتی از این کتاب به راستی اعجاب‌‌آور است، هر بار خواندن آنها کشفی تازه است که همواره این تازگی را حفظ می‌کند، تا به جایی که بسیار بارها هنگام خواندن جستجو این فکر به ذهن می‌آید که"چه حیف اگر این نکته‌ها نخوانده بماند". کتاب از سه بخش تشکیل می‌شود که در هر کدام از آنها قطعه‌هایی از مجموعه هفت جلدی جستجو درباره سه مضمون بنیادی زیر انتخاب و گرداوری شده‌اند: "عشق"،"واقعیت و خیال" ، "آفرینش و اندیشه".