اين کتاب حاوي صور بنياديني از نگاه طباطبايي به مسائل فرهنگي و آموزشي از دريچه پروژه تأملي درباره ايران است. اين اثر را مي‌توان معاصرترين کتاب طباطبايي دانست که صريح‌ترين موضع درباره سرشت و سرنوشت نهاد دانشگاه پس از انقلاب سال پنجاه و هفت را اتخاذ کرده است. از فصل اول که دانشگاه ايرانشهر نام دارد بگذريم، فصل دوم با عنوان دانشگاه بومي و دانشگاه ايرانشهر است که طباطبايي ذيل آن دست به تبيين مقدماتي براي ارائه چارچوبي براي فهم مسائل ايران معاصر از دريچه تفکر ايرانشهري مي‌زند. در همين فصل است که طباطبايي عليه نويسندگاني نظير داود فيرحي نقدهايي را وارد آورده است. در مقدمه کتاب نيز دو حمله به جلال آل‌احمد شده است.