دو بازتاب‌گاه كه مي‌توانيم در آن‌ها روحيه‌ي ايراني و يوناني را به مقايسه بگذاريم، يكي حماسه يوناني ايلياد و ديگري حماسه‌ي ايراني شاهنامه است. با در كنار هم نهادن دو انسان ايلياد و شاه‌نامه مي‌توان دريافت كرد كه دنياي شاه‌نامه بازتر، پرآفتاب‌تر و انساني‌تر است. در آن نه از جدل بر سر يك دخترك كنيز و تقسيم غنايم جنگي حرفي در ميان است و نه از كشانيدن نعش مقتول جنگي به دنبال ارابه. در سراسر شاه‌نامه حتي 1 مورد شكنجه و توهين به شخصيت انساني و خلاف رسم مردانگي از جانب ايرانيان ديده نمي‌شود. تنها رويارويي در ميدان جنگ است كه جنگ ايران و توران بر سر خون ناحق ريخته سياوش يكي از آن‌هاست. شايد بشود گفت كه اين طولاني‌ترين جنگي است كه در ادبيات جهان براي به‌كرسي نشاندن حق از آن ذكري به‌ميان آمده.