شهرت جلال آل‌احمد، به عنوان داستان‌نويسي كه به حوزه نقد ادبي، اجتماعي و سياسي نيز مي‌پرداخت، در دهه 1330 آغاز و در دهه بعد، بسيار گسترده شد. از اين رو، ناصر وثوقي، سردبير مجله انديشه و هنر در سال 1343 تصميم گرفت ويژه‌نامه‌يي در مجله به دوست نويسنده‌اش اختصاص دهد. شايد اين نخستين باري بود كه نشريه‌يي در ايران براي يك نويسنده زنده ويژه‌نامه‌يي منتشر مي‌كرد. وثوقي، به طبع، در درجه نخست از خود آل‌احمد و همسرش ياري خواست. سيمين دانشور در مقاله‌يي به زندگي و آثار آل‌احمد پرداخت و نويسنده مدير مدرسه خود نيز در ميزگردي در دفتر انديشه و هنر شركت كرد. شماري از قلم‌زنان جوان آن دوره، كه به حوزه نقد ادبي علاقه داشتند، نيز مقاله‌هايي براي اين ويژه‌نامه نوشتند: م. آزاد، آيدين آغداشلو، محمود كيانوش، سيروس طاهباز و شميم بهار. نقدها، تحليل‌ها و داوري‌هايي كه در اين مجله منتشر شد، به سبب شخصيت پرنفوذ آل‌احمد در آن دوره، طرف توجه بسياري از علاقه‌مندان مسائل ادبي، فرهنگي و اجتماعي قرار گرفت. كتاب حاضر متن كامل مطالب خواندني ويژه‌نامه يادشده را در اختيار خوانندگان قرار داده است.