مسئله «ذوالقرنين» موضوع پيچيده‌اي است كه از ديرباز مورخان و مفسران را سرگشته و سردرگم كرده است. اين نام در كتاب مقدس و قرآن كريم آمده است؛ قرآن كريم او را يكي از پادشاهان كهن مي‌داند و از وي به نيكي ياد مي‌كند. حال، پرسش اين است كه اين پادشاه كيست، نامش از كجا بر زبان‌ها افتاده، براي چه چنين لقب شگفت‌آوري گرفته، و چه انديشه‌اي پشت اين لقب بوده است؟ آيا در حقيقت پادشاهي با اين لقب وجود داشته است؛ يا ماجراي او صرفاً افسانه‌اي از افسانه‌هاي پيشينيان است؟ در طول تاريخ پاسخ‌هاي متفاوتي به اين پرسش داده شده و مصداق‌هاي متعددي براي اين لقب معرفي شده است. در سده معاصر، مولانا ابوالكلام آزاد، متفكر بزرگ هند، با مستندات تاريخي، كورش را مصداق ذوالقرنينِ مذكور در قرآن و تورات مي‌داند و به اين پرسش تاريخي پاسخي مستدل مي‌دهد؛ نظريه‌اي كه مفسر بزرگي چون علامه طباطبائي نيز آن را پذيرفته است.