دربارهی هنر چیست
بياعتقادي طبقه عاليه اروپا، اين نتيجه را داشت است: به جاي آن فعاليت هنر كه هدفش انتقال احساسات عاليتر بود، احساساتي كه از شعور ديني بر ميخيزد و بشريت بدان دست مييابد، فعاليتي پديد آمده است كه مقصدش اعطا بزرگترين لذت به جماعت معيني از انسانهاست. و بر همين اساس، از حوزه عظيم هنر، تنها آن قسمت مجزا شد و عنوان هنر يافت، كه به گروه مخصوصي لذت ميبخشيد.
نخستين نتيجه تجزيه هنر اين بود: هنر از مضامين اختصاصي و بيحد متنوع و عميق ديني خويش محروم شد.
نتيجه دوم: هنر كه به هيچكس جز دسته كوچكي از مردمان توجه نداشت، زيبايي شكل را از دست داد و مصنوعي و پيچيده و مبهم شد.
نتيجه سوم، يا نتيجه بزرگ آن اين بود كه: هنر خلوص و بيريائي خود را از دست داد و فرضي و استدلالي شد.