عرفان و تصوف اسلامي، ميراث معنوي تمدن اسلامي است که از بدو پيدايش تاکنون تحولات بسياري يافته و به سبب عوامل دروني انشعابهاي فراواني درآن ايجاد شده است. يکي از مهم‌ترين عرصه‌هاي ظهور اين انشعاب‌ها در تعاريفي است که مشايخ و صوفيان از تصوف و عرفان ارائه داده‌اند.