اين کتاب از آثار اوليه انديشمند معاصر «محمد عابد الجابري» (1935 - 2010) است. جابري در اين کتاب اين فرضيه عام را مطرح مي‌کند که فهم تطور و صيرورت تاريخ عربي اسلامي از مجراي نظرات ابن‌خلدون در باب تاريخ بهتر صورت مي‌گيرد؛ او در ادامه اين فرضيه را گسترش مي‌دهد تا براي مثال در مجموعه نقد عقل عربي بر پايه نظر ابن‌خلدون عوامل مؤثر بر تکوين عقل سياسي عربي را عقيده، قبيله و غنيمت معرفي کند. همچنين در کتاب به روشني ادعاي ابن‌خلدون مبني بر اينکه علم عمران يک علم کاملا نوبنياد است، بررسي مي‌شود.