درباره‌‌ی اسپینوزا

منتقدان اسپينوزا اعتبار برهان هاي او را بي وقفه محل ترديد قرار داده اند منتقداني که او را متهم کرده اند که ترکه ي استدلال را به طرف نتيجه ي دلخواه خمانده است. با اين همه، مگر چند تن از فيلسوفان از اين کاستي برکنارند؟ ولي به انصاف نزديک تر است اگر برهان هاي شبه هندسي اسپينوزا را گواه انعطاف پذيري و قوت و توان ذهن او، و استعداد و قريحه اي بي همتا براي ديدن پيوندهاي فراخ دامن بگيريم اسپينوزا با حداقل ممکن مفاهيم، که بيش تر آن ها را هم يا از فلسفه ي قرون وسطا و فلسفه ي دکارتي برگرفته يا با جرح وتعديل هايي چند از آن ها را پذيرفته است، چيزي را بر عهده گرفته که به ندرت کسي براي رسيدن به آن کمر همت بر بسته است، و هرگز چنين جسورانه يا متکبرانه بدان دست نيافته است او وصفي به دست داده است از کليات همه ي آن چه وجود دارد، و نيز راهنمايي پر تفضيل در اين باره که چگونه بايد با آن ها سر کرد.

آخرین محصولات مشاهده شده