رمانِ کوتاهِ «يک ميليارد سال پيش از پايان جهان» اثري‌ست متمايز از دو برادر نويسنده، آرکادي و باريس استروگاتسکي، که در آن علم، فلسفه و تخيل با نثري دقيق و خالي از پيرايه در هم تنيده‌اند. داستان در دل جهان علمي اتحاد جماهير شوروي رخ مي‌دهد، اما افق‌هاي آن بسيار فراتر از مرزهاي زمان و مکان است. راوي، اخترفيزيکداني جوان به نام ديميتري ماليانوف، در آستانه‌ي کشفي علمي ايستاده؛ اما ناگهان رويدادهايي به ظاهر پيش‌پاافتاده، چون ملاقات‌ با مهماني مرموز، تماس‌هايي عجيب، و حوادثي به‌ظاهر بي‌ربط، آرام‌آرام حواسش را منحرف مي‌کنند. آن‌گونه که گويي «خودِ جهان» اراده کرده تا اين کشف هرگز به انجام نرسد. رمان در قالبي موجز اما انديشناک، پرسشي بنيادين را طرح مي‌کند: آيا گسترش دانش انسان بي‌مرز است؟ يا آنکه هستي، به‌نحوي رازآميز، در برابر ورود انسان به ساحت‌هايي خاص مقاومت مي‌کند؟ در دل اين داستان کوتاه، مفاهيم اراده، اختيار، و محدوديت‌هاي شناخت انسان با چنان دقتي به بحث گذاشته مي‌شوند که خواننده تا پايان، ميان شگفتي و ترديد معلق مي‌ماند. «يک ميليارد سال پيش از پايان جهان» اثري‌ست براي آنان که در دل علم، به جست‌وجوي سؤالاتي فلسفي مي‌گردند؛ خواندني‌ست، پرمعناست، و در حافظه‌ي ذهني خواننده، همانند نجواهاي ناتمام کيهان، ماندگار.