اتحاد جماهير شوروي، يکي از پيشروترين حکومت‌هاي تاريخ از منظر حقوق زنان و جايگاه اجتماعي و سياسي آنان در سلسله‌مراتب قدرت است. فهم و علم به اين نکته است که دريچه‌ي تازه‌اي رو به تحليل و بررسي کشور شوروي و نوع مواجهه با آن و دستاوردهايش براي فرهنگ بشري مي‌گشايد. اگر بخواهيم پا را از پاورقي‌هاي يک‌سو نگر رايج درباره‌ي شوروي و ماجراهايش بيرون بگذاريم، رجوع به نوشته‌هاي نويسندگان و مورخان درجه يکي که شوروي را با همه‌ي وجوهش ديده و مي‌بينند، بسيار راهگشاست. «يکاترينا فورتسوا» يکي از سکانداران شوروي به خاصه پس از جنگ جهاني دوم تا سال‌هاي مياني دهه‌ي هفتاد بود و شهرتش چيزي از شهرت هم‌نام مشهور قرن نوزدهمي‌اش، «کاترين کبير» کم نداشت. او که مسير پيشرفت شغلي، سياسي و اجتماعي را در شوروي به‌خوبي ياد گرفته بود، از کارگري کارخانه‌ي ريسندگي تورسوکوي شروع کرد و پله‌پله از نردبان حزب کمونيست بالا آمد و درنهايت 14 سال تا زمان مرگش، وزير فرهنگ شوروي بود. اگر بار نويسنده‌‌اي بدون کتاب در شوروي، به سنگيني وجود نداشتن بود و بسياري از نوابغ تاريخ ادبيات ازجمله سولژنستين، دولاتوف، برودسکي و ... مجبور شدند به خاطر آن از کشورشان فرار کنند، و اين، مسئله‌اي‌ست که يکاترينا در آن نقش اساسي داشت و عظمت کار او در برکشيدن هنر شوروي با همه‌ي نوابغي که کارشان را از دهه‌ي 1960 آغاز کرده و تاريخ هنر را دگرگون کردند نيز از خاطره‌ي تاريخ پاک نخواهد شد. ازهمين‌رو، خواندن کتاب «يکاترينا» نوشته‌ي «ناتاليا کارنيوا» مي‌تواند زواياي پيدا و پنهان بسياري از اين زن عجيب و قدرتمند را نشانمان داده و هم‌زمان، روسيه‌اي را تصوير کند که در حد فاصل جنگ جهاني اول تا ميانه‌ي دهه‌ي 1970، بر بخش بزرگي از جهان سيطره‌ داشت. اين کتاب با زير نظر گرفتن زني که زير سايه‌ي استالين، خروشچف و برژنف در بالاترين رده‌هاي قدرت شوروي حضور داشت، طريقت به‌قدرت رسيدن و در قدرت ماندن را در سيستمي تماميت‌خواه تصوير مي‌کند که حتي نوابغ هم نمي‌توانند ديرزماني در آن دوام بياورند.