درباره‌‌ی ویکو و هردر (2 بررسی در تاریخ اندیشه‌ها)

اين كتاب، كه به قلم يكي از برجسته‌ترين فيلسوف - تاريخ‌نگاران در جهان انگليسي‌زبان نوشته شده، از دو چهره‌ي عصر روشنگري مي‌گويد كه آثارشان نمايان‌گر نقطه عطفي ميان تصور كهن از تاريخ به منزله‌ي وقايع‌نگاري و چشم‌اندازهاي نوين تاريخ در مقام رشته‌اي علمي است، امري كه به «برداشتن موانع براي بسط عظيم روح انسان» انجاميد. بررسي نخست به جامباتيستا ويكو (1688-1744) اختصاص دارد، فيلسوف ناپلي كه در روزگار خود تحت‌الشعاع مونتسكيو قرار گرفت و آثارش ناديده گرفته شد اما از آن زمان تاكنون گهگاه قدر نظراتش شناخته شده است (مثلا جيمز جويس نظريه‌ي «چرخه‌هاي» ويكو را مبناي ساختار شاهكارش، شب زنده‌داري فينگن‌ها، قرار داد). از اين بررسي در مي‌يابيم آراي ويكو، كه يكي از ژرف‌انديش‌ترين و نوآورترين انديشمندان تمام دوران‌هاست، براي روزگار ما حتي بيش از عصر خودش جالب توجه‌اند. يوهان گوتفريد هردر (1744-1803) گاهي پدر ملي‌گرايي اروپايي خوانده مي‌شود، اما چنان‌كه اين بررسي خاطرنشان مي‌كند، مي‌توان به همين اندازه اعتبار جان بخشيدن به پوپوليسم، اين راي كه هنرها صداي زمانه و محيط اجتماعي خود هستند، نيز مفهوم درستي و خودآييني فرهنگ‌هاي ناهمخوان را از آن او دانست - آرايي كه همگي، دست كم به همان اندازه كه در كونيگزبرگ قرن هجدهم مطرح بودند، به روزگار ما نيز مربوط‌اند. اين دو جستار كوشش‌هايي براي سنجش درستي كاربرد روش‌هاي علوم طبيعي در مطالعه فرهنگ انسان و نحوه‌ي تلقي دو منتقد و نوآور عصر روشنگري از اين موضو‌ع‌اند.

آخرین محصولات مشاهده شده