گوستاو فلوبر، نويسنده نامدار فرانسوي، درباه وسوسه آنتونيوس قديس مي‌گويد: «اين كتاب حاصل تمام عمر من است» و بودلر از آن با عبارت «حجره پر رمز و راز روح فلوبر» ياد مي‌كند. اين اثر، كه نه رمان است و نه نمايش‌نامه و نه شعر و، در عين حال، هر سه اين انواع را در بردارد، از قالب‌هاي رايج ادبيات غرب فاصله مي‌گيرد و چونان اثري چند وجهي و بي‌اندازه مدرن جلوه‌گر مي‌شود. وسوسه آنتونيوس قديس حاصل بيش از سي سال تجربه‌اندوزي فلوبر در حوزه داستان‌نويسي و نتيجه مطالعات سخت‌كوشانه او در زمينه تاريخ اديان و جهان است. مضمون اين كتاب، بررسي جدال هميشگي انسان با وسوسه‌هاي نفساني و شيطاني است. آنتونيوس، به قصد عزلت‌نشيني، به صحراي طيبه مي‌رود؛ در آن‌جا شيطان بر وي ظاهر مي‌شود تا با وسوسه او را از دين به ‌در كند. اين وسوسه‌ها گاهي در قالب سلطه‌جويي و عظمت‌خواهي «رياست، قتل عام، شهرت، قدرت، علم...» و گاهي نيز به شكل عشرت‌طلبي و شهوت‌راني «پول، زن، رفاه...» نمود مي‌يابد.