نيكلاس نيكلبي تصويري واقعي و تمام‌نما از چهره‌ زشت فقر و بي‌عدالتي را ـ به خصوص در حق كودكان ـ به نمايش مي‌گذارد و همدلي خوانندگان بسياري را در سراسر جهان برمي‌انگيزد. چارلز ديكنز همچون انديشمندي اصلاح‌طلب، چشم بر نابساماني‌هاي اجتماعي نمي‌بندد، اما شيريني و تلخي را در هم مي‌آميزد و رمان غم‌انگيزش را با رنگ‌هايي شاد تزئين مي‌كند.