زندگي بر شاهراهِ قديم رم يکي از مشهورترين آثار ادبياتِ ارمنستان است از نويسنده‌ نمادينِ اين کشور واهان توتووِنتس. اين نويسنده سال 1889 به دنيا مي‌آيد و سالِ 1936 از دنيا مي‌رود. او در عمر نه‌ چندان طولاني‌اش داستان‌ها و رمان‌هايي مي‌نويسد که در زبان ارمني و ادبياتِ اين کشور جايگاهي ويژه دارند. داستان‌هاي به‏هم‌ پيوسته‌ کتابِ زندگي بر شاهراهِ قديمي رم از نمونه‌هاي درخشان اويند که درشان مي‌توان اتوبيوگرافي نويسنده را نيز شاهد بود. کتاب در فضايي کوچک با آدم‌هايي از هر قشرِ مي‌گذرد، آدم‌هايي که گاهي رفتارهاي‌شان طنزِ گوگول را به ياد مي‌آورد و گاه حکايت‌گويي‌هاي شخصيت‌هاي چخوف را. هر چند توتووِنتس با زباني شيرين و مملو از طنز اين قصه‌ها را به ‏هم پيوند مي‌زند، ما شاهدِ نگاهِ غمناکِ او نيز هستيم به آن‌چه در حالِ تحقق است. به التهاب در جوامعِ اقليت سال‌هاي آغازينِ قرنِ بيستم و عوض‌ شدنِ روزگار که هر کدامِ شخصيت‌هاي او وجهي از آن را درک مي‌کنند. اما زبانِ روان و فضاي مملو از طنز و شوخي داستان‌ها باعث شده اين کتاب يک اثرِ دلنشين باشد براي تمامي خوانندگانش. کتاب را آندرانيک خچوميان بي‌واسطه از زبانِ ارمني به فارسي بازگردانده است. درکِ اين کتاب مي‌تواند لحظاتي جذاب را براي مخاطبش رقم بزند. داستانِ پسري ميانِ جمع...