مؤلف در اين کتاب کوشيده است، به سهم خود، با طرح مقوله‌ي «روش تحقيق در تاريخ» از قلمرو علم تاريخ به وادي فلسفه‌ي علم تاريخ گام بردارد و حوزه‌هاي هستي‌شناسي، معرفت‌شناسي و روش‌شناسي تاريخي را به هم پيوند دهد؛ از مفاهيم و مباني روش و پژوهش در تاريخ سخن بگويد؛ طرح تحقيق و مؤلفه‌هاي آن را به بحث بگذارد و با منبع‌شناسي تاريخي به عرصه‌ي روش‌هاي گردآوري داده‌هاي تاريخي گذر کند؛ راه‌هاي پالايش و تصفيه‌ي داده‌هاي درست از نادرست را بشناساند؛ عناصر و عوامل مؤثر در تحليل داده را به گفت‌وگو بگذارد و از چگونگي نگارش متن تحقيق (توليد فراورده‌ي علمي) و نقد آن سخن براند.