قضاوت کن، اما… «قضاوت نکن.» اين ظاهراً يکي از پُرطرفدارترين جمله‌ها در زبان فارسي است. اگر درباره شخصي يا کاري داوري کنيد، به احتمال زياد با هشدارِ «قضاوت نکن» روبه‌رو مي‌شويد (به‌ويژه اگر داوري‌تان با مُدهاي اخلاقي سازگار نباشد). به زبان آوردن اين جمله به‌خودي‌خود ايرادي ندارد، زيرا بسياري از موقعيت‌هاي اخلاقي واقعاً آن‌چنان پيچيده‌اند که داوريِ سنجيده درباره آنها کار ساده‌اي نيست. بنابراين، اگر منظور از جمله «قضاوت نکن» اين باشد که «به‌سادگي قضاوت نکن» يا «شتاب‌زده قضاوت نکن»، بايد گفت نه‌تنها کاذب نيست بلکه حقيقت مهمي در آن نهفته است: در بسياري از موقعيت‌ها براي داوري سنجيده درباره يک شخص يا يک کار به اطلاعات فراوان و تحليل جدي نيازمنديم و، در برخي موقعيت‌ها داوري اخلاقي تقريباً ناممکن است. البته، اگر دقت کنيم، حتي در ميان افرادي که ديگران را به پرهيز از قضاوت دعوت مي‌کنند کمتر کسي است که خودش واقعاً از قضاوت کردن پرهيز کند. بسياري از آنها در قضاوت کردن حتي اسراف هم مي‌کنند! کافي است اتفاقي خاص رخ دهد که احساسات مثبت يا منفي‌شان را تحريک کند، آن‌وقت خواهيم ديد که چه آمادگي و اشتياقي براي قضاوت‌هاي اخلاقيِ آسان‌گيرانه و فله‌اي دارند. به نظر مي‌رسد پرهيز از داوريِ اخلاقي، اگر هم مطلوب باشد، عملاً بسيار دشوار و کمياب است. بنابراين، تنها گزينه واقع‌بينانه‌اي که برايمان باقي مي‌ماند اين است که دست‌کم در داوري اخلاقي به خودمان سخت بگيريم و سعي کنيم ديدگاه‌ها و قضاوت‌هاي اخلاقي‌مان، به جاي آنکه تحت تأثير شعارها و مُدهاي اجتماعي و موعظه‌هاي اخلاقي و جَوهاي گهگاهي باشد، بر سنجشگرانه‌انديشي (تفکر نقادانه) استوار باشد. کتاب «تفکر نقادانه درباره مسائل اخلاقي» به خواننده کمک مي‌کند تا اخلاق‌شناسي نقادانه يا «انديشيدن نقادانه درباره مسائل اخلاقي» را آغاز کند. شالوده اصلي اين کتاب همان است که ديگر کتاب‌هاي «مجموعه راهنماي انديشه‌ورزان» بر آن استوار شده‌اند: يعني مفهوم‌ها و ابزارهاي سنجشگرانه‌انديشي از ديدگاه ريچارد پل. از آنجا که تفکر فلسفي و تفکر نقادانه بسيار به هم نزديک‌اند، مي‌توان گفت کتاب «تفکر نقادانه درباره مسائل اخلاقي» درواقع نوعي درآمد به فلسفه اخلاق يا اخلاق‌شناسي نيز محسوب مي‌شود؛ البته اين کتاب سراغ طرح و نقد نظريه‌هاي فلسفه اخلاق نمي‌رود، اما کار ديگري انجام مي‌دهد که اهميتش کمتر از طرح و نقد نظريه‌ها نيست: معرفي بينش‌ها و ابزارهايي مفيد براي انديشيدن درباره مسائل اخلاقي و همچنين معرفي مانع‌هاي اصليِ انديشيدن درباره آنها. آشنايي با اين بينش‌ها و ابزارها خصوصاً براي کساني که قبلاً مطالعه و تأمل جدي در فلسفه اخلاق نداشته‌اند گام مهمي به شمار مي‌آيد.