هيچ دانشمند يا الهيات‌داني نمي‌داند که دين چگونه به وجود آمده است، اما محققان بسياري بوده و هستند که تقريبا تمامي اساطير اقوام و سرزمين‌ها را جمع آوري کرده‌اند، بي اين‌که دلايل و انگيزه‌هاي وجودي‌شان را آشکار و کشف کنند. به عبارتي ديگر، دانش محققان در اين مورد، مجموعه‌هاي کامل اما نسبتا بي‌ارتباط با هم و صرفا به صورت معرفي و توصيف کامل آن‌ها است؛ يا نهايتا بررسي تحولات اين اساطير در منطقه يا قومي خاص. اين تکه پاره‌هاي اسطوره‌اي چه بوده‌اند که نمي‌توانيم امروزه از آن‌ها استفاده کنيم، درحالي که رد خود را بر تمامي حيات فردي و اجتماعي انسان گذاشته اند؟ شيوه‌هايي که انسان در مواجهه با بي‌کرانگي، جهانش را تعريف، زمان‌مند و داراي حد و مرز کرده، امروزه در نوع رابطه‌اي که با جهان و خودش دارد، برجسته شده است. اثر سه جلدي «تاريخ انديشه‌هاي ديني» ميرچا الياده را بايد از معدود آثاري به حساب آورد که افقي نو بر شناخت عقايد ديني مي‌گشايد. درحقيقت الياده در اين کتاب که آخرين اثر او بوده، با هوشمندي تا آن‌جا که ممکن بوده، نقشه آفريدگار را از طرح ديني هستي انسان رمزگشايي کرده است؛ اين‌که انسان در مواجهه با راز خلقت و آن واحد متعال، بواسطه تجليات بسيار گونه‌گونش، تاملاتش را به نحوي روايت کرده که بتواند وجود خود را معنادار ببيند و همين معنايابي، عامل پديدآورنده اساطير و اديان مختلف شده است. اين کتاب را ميراث بزرگ ميرچا الياده – اسطوره شناس و دين‌پژوه رومانيايي – و منبعي ضروري براي نسل‌هاي آينده مي‌دانند؛ ميراث و منبعي براي تجديدنظر مستمر در رابطه ما با امر مقدس. اين اثر سه جلدي گوياي عشق او به دانش و اشراف عميق او به بعد ديني تاريخ انسان است. الياده در جلد اول از سه گانه «تاريخ انديشه‌هاي ديني» با عنوان «از عصر حجر تا اسرار الئوسيس» همه اديان را در دوره‌ي اساطير روايي بررسي کرده که شامل کيهان‌زايي‌ها، آفرينش انسان و جهان جانوري و گياهي مبتني بر الگوهاي حيات و شيوه معيشت اوست. کتاب متشکل از 15 فصل به انضمام منابع و کتاب‌شناسي، واژه‌نامه و نمايه است. بهزاد سالکي – مترجم کتاب – داراي دکتراي اديان و عرفان از دانشگاه تهران و عضو هيئت علمي موسسه پژوهشي حکمت و فلسفه است. او پيشتر نيز کتاب‌هايي را از ميرچا الياده و آثاري در زمينه عرفان مسيحي و بودايي، دين‌شناسي تطبيقي و فلسفه‌ي دين ترجمه کرده است.