فیلسوف به هرزه‌گردی علاقه‌مند بود لیکن با نیرویی خستگی ناپذیر و با قدرت تمام کار می‌کرد. هرچند خصوصا در نخستین سال‌های اقامت در پاریس نسبت به کولی صفتی، از آن نوع که در برادرزاده رامو دیده می‌شود، احساسی بیش از یک گرایش ساده داشت، این امر مانع از آن نگردید که علاوه بر تصنیف آثار منفرد، در مساعی و مخاطرات مربوط به دایره‌المعارف بزرگ‌ترین سهم را داشته باشد...