اهالي رشته باستان‌شناسي به‌خصوص در مناطق غير اروپايي جهان نظير ايران بايد توجه كنند كه ايدئولوژي استعماري در بطن باستان‌شناسي قرار دارد. شيوه‌ي پيشرفت اين رشته در طول دو سده‌ي گذشته با نفوذ استعمارگري همراه بوده است. اين رشته در اين مناطق همواره زير نفوذ ايدئولوژي اروپايي و اين اواخر آمريكايي قرار داشته است. باوري غير رسمي اما گسترده وجود دارد كه دانشگاه‌هاي خاصي در اروپا (به خصوص بريتانيا) و آمريكا و نشريات پيرو آن‌ها داوران و حاكمان نهايي در باستان‌شناسي هستند. اما تاريخ مي‌گويد كه اين مكاتب مشاركت نسبتا اندكي در اين رشته داشته‌اند و به واسطه‌ي رواج مدل‌هاي غلط، غالبا سد راه پيشرفت و فهم بهتر در آن شده‌اند. باستان‌شناسان در مستعمره‌هاي پيشين لازم است بدانند كه بخش عمده‌اي از آن‌چه به‌عنوان باستان‌شناسي به آن‌ها عرضه مي‌شود تبليغات ناسيوناليستي است و بخش ديگر آن‌هم طراحي شده تا مشاغل محققان فردي يا اين مكاتب ترويج و ترفيع يابد نه آن‌كه فهم بهتري از گذشته حاصل شود.