از قول شفیعی کدکنی چنین آمده است که این کتاب نه حالات و سخنان بوسعید و نه اسرار التوحید کتاب دیگری است که می‌توان آن را روایتی کهن و نویافته از مقامات ابوسعید ابوالخیر به شمار آورد؛ که تصور همگان تا کنون بر آن بود که بر اثر حوادث روزگار، اجزای آن از میان رفته است. کتاب حاضر گنجینه ارزشمندی از اقوال نویافته ابوسعید و حکایات مربوط به زندگی او و نیز داستان‌هایی که ابوسعید، در مجالس خویش نقل می‌کرده است. دکتر شفیعی کدکنی در مقدمه کتاب دکتر شفیعی کدکنی در مقدمه کتاب بیان می‌کند که ابوسعید ابوالخیر در انواع علوم صاحب کمالات و کرامت بود، به صورتی که حافظ سی‌هزار از ابیات عربی بود و در تفسیر و فقه و حدیث حظی وافر داشت و در عیوب نفس دیدن اقصی الغایت بود ودر فقر، فنا و تحمل شأنی عظیم داشت. شیخ پس از تحصیلات مقدماتی، 5 سال در محضر ابوعبدالله خضری و ابوقفال در مرو به تحصیل علم و فقه اهتمام ورزید، وی سپس به سرخس و به محضر ابوعلی زاهر شتافت.