کتاب وجدان زنو نوشته‌يايتالو اسوو در سال 1923 منتشر شد. اين کتاب با توجه گسترده‌اياز سويجيمز جويس نويسنده‌يمطرح ايرلنديروبرو مي‌شود و همين مسئله موجب مي‌شود تا برايترجمه و چاپ کتاب در پاريس و معرفيآن به منتقدين فرانسوياقدام کند. اين کتاب داستان پيرمرديبه نام زنو کوزينيرا روايت مي‌کند که برايدرمان بيماريخود به يک روانکاو مراجعه مي‌کند. بعد از مدتيروانکاو از او مي‌خواهد که خاطرات خود را بنويسد زيرا اين امر مي‌تواند در درمان او بسيار موثر واقع شود. هنگاميکه موفق به راضيکردن زنو نمي‌شود، تصميم مي‌گيرد برايانتقام گرفتن از او يا به بيان بهتر مجاب کردن او به ادامه‌يدرمان، خاطراتش را منتشر کند. وجدان زنو نمونه‌ايدرخشان از کتاب‌هايروان‌کاوانه محسوب مي‌شود که با زبانيساده و گيرا، به راحتيمخاطب را با خود همراه مي‌کند. اسوو اين کتاب را تحت‌تاثير انديشه‌هايشوپنهاور به نگارش درآورده و بر اين عقيده بود که کل جهان بشريچيزيجز تراژدينيست، اما اگر به جزئيات آن توجه کنيم جلوه‌اياز طنز مي‌بينيم. درواقع او بر اين عقيده است که مرگ هيچ‌گاه دست از سر آدميبرنمي‌دارد و در جدال ميان مرگ و زندگي، هميشه مرگ برنده است چرا که گريزياز آن نيست. نويسنده‌يوجدان زنو کيست؟ ايتالو اسوو سهامدار يکياز بزرگترين شرکت‌هايصنعتيايتاليا بود و در دوران فراغت خود، به نويسندگيمي‌پرداخت. وجدان زنو سومين رمان او پس از يک زندگيو سالخوردگيبه شمار مي‌آيد که بعد از يک وقفه‌يطولاني25 ساله منتشر شد. کتاب‌هايقبلياو با اقبال چندانيروبرو نشدند اما وجدان زنو قاعده را به‌هم زد و به شهرتيجهانيدست يافت. اسوو چه از جهت اصالت سبک و چه به لحاظ غنايادبي، توانست با اين کتاب نام خود را به‌عنوان يکياز پيشگامان ادبيات نوين اروپا تثبيت کند. بهترين ترجمه وجدان زنو اين کتاب در ايران تنها توسط مرتضيکلانتريان به فارسيترجمه شده است. نخستين بار در سال 1363 توسط نشر آگاه منتشر شد و بعد از بيست سال و در سال 1383، توسط انتشارات بان به‌طور مجدد به چاپ رسيد. مرتضيکلانتريان حقوقدان و مترجم بود و کتاب‌هايارزشمنديهمچون سيمايزنيدر ميان جمع، ظرافت جوجه تيغي، قرارداد اجتماعيو... را ترجمه کرده است. کتاب‌هاي مشابه وجدان زنو هنگاميکه صحبت از ادبيات جديد اروپا مي‌شود، نام ايتالو اسوو در کنار نويسندگانيهمچون فرانتس کافکا، جيمز جويس، آندره ژيد، مارسل پروست و ديگران مطرح مي‌شود. بنابراين اگر از مطالعه‌يوجدان زنو لذت برديد، کتاب‌هاياوليس جويس، موج‌ها، حباب شيشه، جنايت و مکافات، پرواز بر فراز آشيانه‌يفاخته و يادداشت‌هايزيرزمينيرا نيز از دست ندهيد.