کتاب مقالاتي در باب تاريخ، ادب و فرهنگ ايران سومين مجلد از مجموعه‌مقالات دکتر محمود اميدسالار است و چنان‌که از عنوان کتاب پيداست در حوزه‌ي تاريخ، ادبيات و فرهنگ ايران تحليل‌هاي انتقادي مهمي در بر دارد. مقالات مندرج در اين مجلد پيشتر در ميان سال‌هاي 1386 تا 1396 در مجله‌ها و يادنامه‌هاي مختلف به چاپ رسيده است و اکنون يک‌جا دراختيار خواهندگان قرار مي‌گيرد. اميدسالار همواره در پي بيان نکات تازه‌اي است که اغلب از چشم محققان ديگر دور مانده و در بسياري موارد نيز از زاويه‌اي ديگر به مسائل مي‌نگرد. مقالات اين مجلد در شش فصل تنظيم شده‌اند: جامعه‌شناسي ادبي، تحليل ادبي، متن‌شناسي، ادبيات تطبيقي، کتاب‌شناسي و رجال.