متافيزيك ينا، بخشي از نظام فلسفي‌اي است كه به نظام ينا شهرت دارد و حاصل دست‌نوشته‌هاي هگل در دوره اقامتش در شهر يناست. هگل در اين متن مختصر، كه به دليل ساختار و نثر ويژه‌اش يكي از مهجورترين متون تاريخ فلسفه است، تلاش كرده است تا روايتي منحصر به فرد از كل متافيزيك غربي، از متافيزيك ارسطو (اصل اين هماني و اصل طرد شق ثالث) تا عقل‌گرايي مدرن (دكارت، اسپينوزا و لايب نيتس) و نهايتا تا ايده‌آليسم استعلايي كانت و شلينگ را در قالبي ديالكتيكي عرضه نمايد. با توجه به قالب سه وجهي ديالكتيك هگلي، كتاب نيز مشتمل بر سه بخش (نظام اصول نخستين، متافيزيك ابژكتيويته و متافيزيك سوبژكتيويته) است كه هر كدام نيز به سه زيربخش تقسيم مي‌شوند. بنا به نظر برخي مفسرين، هگل در مبحث انتهايي اين كتاب (روح مطلق) كه حدودا دو سال پيش از پديدارشناسي روح به رشته تحرير درآمده است، براي نخستين بار، ايده‌اليسم شلينگ را پشت سر مي‌گذارد و از نخستين جلوه ايده‌آليسم مطلق خويش پرده‌برداري مي‌كند.