فاشيسم چهره‌اي پر رمز و راز دارد، چرا كه جلوه‌گاه عناصري است به غايت متضاد. از اقتدارگرايي دم مي‌زند و شورش سامان مي‌دهد؛ عليه دموكراسي امروزي مي‌جنگد و از سوي ديگر به اعاده‌ي هيچ حاكميت كهني معتقد نيست؛ ظاهرا خود را چونان پتك دولت قدرتمند نشان مي‌دهد و در عين حال چون فرقه‌هاي خرابكار و انجمن‌هاي مخفي ابزارهايي به كار مي‌بندد كه در اضمحلال آن دولت از هر حربه‌اي موثرتر است. هر رويكردي كه براي بررسي فاشيسم در پيش گيريم درمي‌يابيم كه فاشيسم هر چيزي كه هست همزمان نقيضش نيز هست، آ است و نقيض آ ...