سيلماريليون حماسه منثور باشكوهي است كه بستر اساطيري آن را تالكين طي نيم‌قرن آفريد. در اين مدت دراز، او با تخيل شگفت‌انگيزش جهاني خلق كرد با تاريخي شامل انبوهي از روايات گوناگون و در هم تنيده و جغرافيايي كاملا ابداعي. اين جهان محملي شد براي دغدغه‌هاي زبانشناختي و فلسفي‌اش و كم‌كم به شكل مجموعه روايي عظيم و نظام‌مندي درآمد. اين شاهكار منحصر به فرد نه تنها از حيث وسعت و گستردگي داستان‌ها و نيز ساختارش كه با آفرينش جهان آغاز مي‌شود و با افول قهرمانان باستاني پايان مي‌يابد، بلكه از لحاظ قدرت و ظرافت ميخكوب كننده روايات آن با شاهنامه قابل قياس است. عمده سيلماريليون شرح وقايع دوران نخست گيتي است و داستان‌هاي روزگاري را روايت مي‌كند كه الف‌ها و آدميان عليه مورگوت، فرمانرواي تاريك، به جنگ برخاستند تا تن به يوغ اسارتش ندهند و سيلماريل‌ها را كه گوهرهايي بي‌نظير و جاودانه بودند، از او باز پس گيرند... از متن كتاب: ... روزي در حوالي سپيده‌دم در دمدمه‌هاي بهار، لوتين بر فراز تپه‌ سبزي مي‌رقصيد. آنگاه او ناگهان شروع به آواز خواندن كرد. آواز وي دلربا بود و گوش جان را نوازش مي‌داد و در دل نفوذ مي‌داد و در دل نفوذ مي‌كرد؛ همچون آواز خوش چكاوك كه وقتي خورشيد را در آن سوي ديوارهاي گيتي مي‌بيند، از دروازه‌هاي شب برمي‌خيزد و آوايش را در مياني اختران رو به افول فرو مي‌ريزد. آنگاه آواز دلكش لوتين بندهاي زمستان را گسست و آب‌هاي يخ‌زده شكستند و هر جا كه پاهاي او قدم مي‌گذاشت، گل‌ها از زمين سرد روييدند.