سفر، مادر تجربه و سفرنامه مادر تاريخ است و عمارت شکوهمند تاريخ با مصالحي که سياحان فراهم آرند، ساخته مي شود. سفرنامه‌ها از منابع مهم جغرافيايي و تاريخي و کليد شناخت ويژگي‌هاي فرهنگي و اجتماعي جوامع انساني، يعني پايه علم تاريخ و مردم‌شناسي هستند. ايران از قديم الايام به دلايل مختلف مورد توجه و عنايت جهانيان بوده است.
مردم آينه تمام نماي لياقت و شايستگي حاكم‌اند، در دوران شكوه و جلال كشور به درجه اعلاي انساني و معرفت مي‌رسند و در دوران انحطاط به ذلت و خواري مي‌افتند. ايرانيان معاصر كورش و داريوش مورد ستايش و غبطه سياحاني چون: هرودت، گزنفون، پلي‌بيوس و غيره بوده‌اند و به عكس، ايرانيان عصر قاجاريه توسط سفرنامه‌نويسان نكوهش شده‌اند.
جيمز بيلي فريزر هم عصر فتحعلي شاه مي‌نويسد: «قطعا مهم‌ترين علت را بايد در نظام فاسدي جست كه سلطان در استمرار آن مي‌كوشد، به اين معني كه افراد خاندان خود، پسرها و دامادها و نوه‌ها خود را به حكومت ايالات و ولايات شاهنشاهي مي‌گمارد، كساني كه هرزه‌ترين، ولخرج‌ترين، فاسدترين و مضرترين اشخاص براي كشورند.»
