در مطالعه تاريخ يا در بررسي زندگاني شخصيت‌هاي تاريخي، پژوهنده هر قدر بكوشد ((گذشته)) را خالي از اغراض ملي، سياسي و طبقاتي و بدون دخالت باورها، ديدگاه‌ها و عواطف خود تصوير نمايد و نيز هر قدر پژوهش خود را بر اسناد و مدارك واقعي برون ذهني خود متكي سازد باز هم تصويري كه از ((گذشته)) به دست مي‌دهد نمي‌تواند از تأثير مقتضيات و نيازهاي زمان وي بركنار بماند. جاي شگفتي هم نيست كه تصوير رويدادهاي ((گذشته)) در انديشه مورخاني كه دوره تاريخي معيني را بررسي مي‌كنند، تا حدي متنوع باشد.