فرهنگ هر جامعه به‌صورت مکتوب و غيرمکتوب نظام نمادين آن را در سطح کلان تشکيل مي‌دهد و توليد و بازتوليد آن عمدتا در پهنه ي تعاملات اجتماعي صورت مي‌گيرد. اما بازتاب آن را، کم‌وبيش و با احتياط، مي‌توان در مخرج مشترک شخصيت‌هاي اعضاي جامعه رديابي کرد. کتاب حاضر نتيجه ي کوشش اوليه‌اي است براي شناخت نسبي «منش» و شخصيت ايراني. سه مجموعه داده شواهد تجربي اين پژوهش را تشکيل مي‌دهند. يکي منابع ثالث است، شامل روايات مکتوب غربي، عربي و ايراني در مورد «منش ايراني»؛ ديگري منابع ثانويه، يعني پژوهش‌هاي درخوري است که ديگران در اين مورد انجام داده‌اند؛ مجموعه ي اصلي، منابع اوليه‌اي است که از طريق پيمايش 2021 نفر ساکنان هفده سال به بالاي شهرهاي استهبان، تبريز، تهران، کرمان و مشهد جمع‌آوري شده است. پيمايش اجتماعي مزبور بر مبناي مفهوم چهاربعدي از انسان، يعني انسان اقتصادي، سياستي، شناختي و اجتماعي انجام يافت.