داستان کوتاه و نيز رمان از انواع ادبي است که ما آنها را از غرب گرفته‌ايم و کوشش ما در اين زمينه، حدود يک صد سال يا اندکي بيشتر سابقه دارد. اقبال ايرانيان به داستان کوتاه، با اينکه پيش از آن با رمان آشنا شده بودند، دور از ذهن نبود، رمان نوعي از ادبيات است که در اوايل چندان با سوابق ادبي ما سازگار نبود. در تاريخ ادبيات فارسي، همواره شعر بر نثر غلبه داشت و اگر در تاريخ ادبيات بکاويم، در مي يابيم آثاري که به قصد خلق ادبي نوشته و اعتباري دارند، از شمار انگشتان دو دست فراتر نمي‌روند. اکثر آثاري که ما به عنوان شاهکارهاي تاريخ ادبيات مي شنايم، خلق ادبي نبوده‌اند و مقصود نويسندگانشان، امر ديگري بوده، مانند تاريخ بيهقي، تذکره الاولياء (عطار)، تاريخ سيستان، کشف المحجوب (هجويري)، اسرارالتوحيد (محمد بن منور)، نويسندگان يا روايتي از تاريخ را نوشته‌اند يا معارف صوفيه را نگاشته‌اند. آثاري مانند داراب نامه، اسکندرنامه و سمک عيار رمانس‌هايي هستند که در مقابله با شعر چندان توفيقي نيافتند و به حاشيه رانده شدند، اما گلستان سعدي،جوامع الحکايات عوفي و مرزبان نامه وراويني، به لحاظ استواري در نثر و درآميختگي اين آثار با شعر اقبال بيشتر يافتند، به ويژه گلستان سعدي که همواره معيار در شناخت عيارهاي نثر برجسته بود.