"ايران و تنهائيش" اثري است از "محمد علي اسلا‌مي‌ندوشن" که مجموعه مقالات وي را در شناسايي و اصلاح مشکلات رفتاري و فرهنگي ايرانيان شامل مي‌شود و از منظر تاريخي و جامعه‌شناختي به تحليل آنها ‌مي‌پردازد. به گفته استاد "محمد علي اسلا‌مي‌ندوشن"، از آنجايي که ايران با يونان تماس‌هاي سياسي داشت و درگيري‌ها و کشمکش‌هاي متعدد بين دو ملت وجود داشت، اين امر همواره عاملي براي قضاوت‌ها و جهت‌گيري‌هاي نامشخص بين دو تمدن شد و حضور يوناني‌ها، دموکراسي يونان و قدرت عظيم ارتش ايران به اين موضع گيري‌ها کمک کرد. علت زاويه‌دار بودن مطالبي که مورخين يوناني درباره ايران ذکر کرده‌اند، در مواردي به همين مساله برمي‌گردد. وقتي به تاريخ ايران نگاه ‌مي‌کنيم، تنها صحنه‌اي از جنگ بين قدرت‌هاي خارجي را ‌مي‌بينيم و "ايران و تنهائيش" اين مساله را که سبب بسياري از مشکلات فرهنگي در ايران شده بررسي مي‌کند. از مغولان گرفته تا ورود اعراب به کشور، ايرانيان، بيش از هر زمان ديگري احساس ‌مي‌کردند که بايد سخن بگويند و صدايشان را باقي بگذارند و با سرنگوني حکومت ساساني که تحصيلات را به کشيش‌ها و معلمان محدود ‌مي‌کرد، فضايي براي رشد افراد فراهم شد. اما به دليل فقدان آزادي بيان سياسي در آن محيط هولناک، مجبور شدند به زبان عرفاني و کنايه روي بياورند و در نتيجه بيشتر بزرگان، صحبت‌هاي مهم را به شکل شطحيات يا از زبان مجانين نقل مي‌کردند. در اين دوره که معادل با دوران سلجوقيان و ايلخانان است، اوج عرفان در ايران مشاهده مي‌شود. سپس با اضافه شدن انديشه‌هاي خيا‌مي‌ و آميخته شدن آن با اين محيط معنوي، مردم که از جامعه ناراضي و نااميد بودند، کم کم متوجه شدند که تنها راه نجات، تکيه بر خود است. مردم براي تحمل فضاي وحشتناک آن زمان به پناهگاهي امن نياز داشتند و اين امنيت تنها در درون هر فرد پيدا مي‌شد. "محمد علي اسلا‌مي‌ندوشن" همينطور در تاريخ به جلو حرکت مي‎کند و شرح "ايران و تنهائيش" را بيان مي‌کند.