يکي بود و يکي نبود مجموعه‌اي متشکل از يک ديباچه شش داستان کوتاه و مجموعه‌اي از کلمات عوامانه فارسي نوشته سيد محمدعلي جمالزاده است که در سال 1355 منتشر شده است. اين کتاب را آغازگر ادبيات واقع گراي فارسي و داستان کوتاه‌نويسي در ايران دانسته‌اند.