درباره‌‌ی کانت و فلسفه علم (از نیوتن تا آینشتاین)

در خصوص فلسفه‌ي علم، نويسنده‌ي کتاب کانت و فلسفه‌ي علم معتقد است، بعد از همه‌ي انقلاب‌هاي علمي که با هر يک از آن‌ها مباني علوم دقيقه به لرزه افتاده‌اند، آن‌چه هنوز پابرجاست، نگرشي است بازنگري‌شده از مفهوم پيشيني کانت، منتها در شکل نسبي‌شده و تاريخي. در کتاب کانت و فلسفه‌ي علم که گزيده‌اي است از مقالات مايکل فريدمن، چند نکته‌ي حائزاهميت وجود دارد. هر مقاله مستقل و به موضوعي خاص اختصاص داده شده است. به عنوان مثال، در يکي از مقالات، ادعاي نويسنده درباره‌ي هندسه‌ي نسبيت عام بسيار قابل‌توجه است: «قصد من احتجاج براي اين مدعاست که، در واقع امر، هندسه باز‌ هم به معنايي و به‌نوعي، پيشيني ترکيبي از کار در‌مي‌آيد.» به نظر فريدمن، در خصوص آينده‌ي پيشيني نسبي‌شده و تاريخمند، يعني هسته‌ي آن‌چه او پويايي خرد مي‌نامد، سخني به قطع و يقين نمي‌توان گفت. او تاريخ‌باوري پيگيرانه را در بعد فلسفه‌ي علم از کانت شروع مي‌کند و از خلال فلسفه‌ي کاسيرر، تجربه‌باوري منطقي و کارهاي تامس کيون، تا چشم‌انداز فلسفه‌ي علم پس از کيون ادامه مي‌دهد. به باور او، تنها از اين طريق مي‌توان بر بحران عقلانيتي که گريبان‌گير حوزه‌ي علم شده، فائق آمد و رخنه‌هاي عقلي را که در اين ميدان انديشه پديد آمده است، برطرف کرد.

آخرین محصولات مشاهده شده