رويداد هرچه غيرمنتظره‌تر باشد بايد کوشش بيش‌تري صورت گيرد تا تبييني براي آن يافته شود. تبيينِ جنبش‌هاي اعتراضي دشوارتر است زيرا اين جنبش‌ها با انتظاراتي که از رفتارهاي اجتماعي معمول و متعارف مي‌رود تفاوت بنيادي دارند. ازاين‌روست که پيش‌بيني اين‌گونه جنبش‌ها پيش از وقوع از دشوارترين مسائلِ پيش روي علوم اجتماعي است: کشف قواعدِ بي‌قاعدگي ــ يعني قواعدي که اساس رفتارهاي ناقض قواعداند. جنبش‌هاي اعتراضيِ توده‌اي که هدف‌شان تسخير دولت است و ”انقلاب” خوانده مي‌شوند مثال اعلاي رويدادهاي نقض‌کننده‌ي قواعداند. انقلاب‌ها هرچه عظيم‌تر بوده‌اند يافتن و ساختن تبيين مناسب براي آن‌ها نسل‌ها طول کشيده است. مي‌شود گفت همين هم يکي از ملاک‌هاي عظمت‌شان است. انقلاب 1789 فرانسه، که ناب‌ترين نمونه‌ي انقلاب‌هاست، همچون آزمونِ هيپنوتيسميِ رورشاخ بيش از دويست سال است که پژوهشگران را به خود مشغول داشته است. هر نسلي داوري خود را داشته، معنايي تازه به آن داده، تبيين‌هاي نسل قبل را ناکافي يافته و تبيين‌هايي جديد پيش نهاده است.