اين کتاب آخرين بخش از يک تريولوژي است که در آن سرنوشت قهرماناني که از کتاب «بابا گوريو» شروع شده و در «آرزوهاي برباد رفته» ادامه يافته بود، خاتمه مي‌يابد. خود بالزاک در رابطه با اين سه کتاب مي‌گويد: «ژاک کولن (شخصيت شر کتاب)، ستون‌فقرات خوفناکي است که با نفوذ دلهره‌آور خود مي‌شود گفت کتاب‌هاي «بابا گوريو»، «آرزوهاي برباد رفته» و کتاب حاضر را به هم پيوند مي‌دهد». موضوع اصلي داستان، دو شهوت سيري‌ناپذير انسان‌‌ها، يعني جاه‌طلبي و لذت‌جويي است. در اين ماجرا، سواي چهره‌هاي ديگر، دو عنصر، يکي مظهر پليدي و دنائت ـ البته عنصري در ميان هزاران عنصر ديگر اما با خصوصياتي رذيلانه‌تر ـ و ديگري مظهر ايثار و صداقت ـ تنها فرشته اين اثر، که ميان خيل بدکاران و دوزخيان هبوط کرده است ـ در برابر هم قرار گرفته‌اند. آن يکي مردي زن‌نما، ترسو و بدسرشت است که بر سر دوراهي عشق و جاه‌طلبي و خودخواهي‌هاي زندگي اشرافي داشتن، يهودا صفت محبوبش را مي‌فروشد تا به ايده‌آل شيطاني خود برسد و ديگري پاک باخته و صميمي مسيحاوار بر فراز صليب مي‌رود تا به آرزوهاي پليد محبوبش جامه عمل بپوشاند. اين دو يعني «لوسين واستد»، مظهر پليدي و پاکي، در چنگال اهريمني اسيرند که او نيز به خاطر غرايز خودش آنها را همچون عروسک‌هاي خيمه‌شب‌بازي در صحنه مي‌چرخاند و همراه با آنان خيل عظيم ديگري از بدکاران و روسپيان را بازي مي‌دهد. صحنه اين عمليات اجتماعي است تا مغز استخوان پوسيده يعني پاريس. پاريس در آن روي سکه زيبايي‌اش، پاريس فقر و تنگدستي، پاريس اشراف فاسد و نيروي عدالتي بدون پايه و اساس که تنها در خدمت قدرت اشراف و اشرار است. بسياري از حوادثي که در اين کتاب به آنها اشاره شده است، تقريباً و با اختلاف کمي اتفاق افتاده‌اند. عده‌اي از افراد پليس نيز که در اين کتاب نقش به عهده دارند درواقع وجود داشته‌اند و بالزاک از خاطرات آنها براي نوشتن اين کتاب استفاده کرده است، مانند ويروک پليس مخفي معروف فرانسه که خود قبلاً از زندانيان محکوم به اعمال شاقه بوده است.