در بيست مقاله اي که در اين کتاب گرد آمده اند، وجوه گوناگوني از افکار و روحيات و اشعار سعدي بررسي شده اند. مسائلي از قبيل آنکه تا چه حد از اشعار سعدي ميتوان پي به رويدادهاي واقعي زندگي او برد، سفرهاي سعدي، تحصيل او در نظاميه، ديدگاههاي او در مسائلي چون دروغ مصلحت آميز و درويشي و تصوف و عشف، ويژگي هاي غزل او، و ريشه هاي برخي برخوردهاي منفي با شعر او در دوران معاصر در اين مقاله ها بررسي شده اند.