ساخت‌هاي نحوي اثري تأثيرگذار در زبان‌شناسي توسط نوام چامسکي زبان‌شناس آمريکايي است که در ابتدا در سال 1957 منتشر شد. يک مونوگراف کوتاه در حدود صد صفحه، ارائه چامسکي به عنوان يکي از مهم ترين مطالعات قرن بيستم شناخته مي شود. اين اثر شامل جمله معروف «ايده‌هاي سبز بي‌رنگ خشمگين مي‌خوابند» است، که چامسکي آن را به عنوان نمونه‌اي از جمله‌اي از نظر دستوري درست ارائه کرد که معناي قابل تشخيصي ندارد. بنابراين، چامسکي براي استقلال نحو (مطالعه ساختار جمله) از معناشناسي (مطالعه معنا) استدلال کرد. بر اساس يادداشت‌هاي سخنراني که او براي دانش‌آموزانش در موسسه فناوري ماساچوست آماده کرده بود، اولين کتاب چامسکي تحولات معاصر را در گرامر مولد اوليه ارائه کرد. رويکرد به نحو کاملا رسمي است (بر اساس نمادها و قوانين). چامسکي در پايه خود از قوانين ساختار عبارت استفاده مي کند، که جملات را به بخش هاي کوچکتر تقسيم مي کند. اينها با نوع جديدي از قوانين ترکيب شده اند که چامسکي آن را «تحولات» مي نامد. اين رويه باعث ايجاد ساختارهاي جملات مختلفي مي شود. چامسکي با تکرار مفاهيمي که توسط زبان‌شناس دانمارکي لوئيس هيلمسلوف به زبان‌شناسي معرفي شد، اظهار داشت که اين مجموعه محدود قوانين «توليد» همه و فقط جملات دستوري يک زبان معين را ايجاد مي‌کند، که تعداد آنها بي‌نهايت استبعدها تفسير شد که اين روش مطالعه براي جايگاه ذاتي زبان در ذهن نسبت به زبان به عنوان رفتار آموخته شده ارزش قائل است، اگرچه چنين ايده هايي به صراحت در کتاب بيان نشده است. هجلمسلوف و ديگر زبان‌شناسان اروپايي، در مقابل، حساب زاينده را کاملا غير روان‌شناختي مي‌دانستند.