دغدغه‌ي اصلي اين کتاب، نشان‌دادن سير تطور و دگرديسيِ نوع تلقي از زبان در بزنگاه‌هاي تاريخي در هندسه‌ي معرفتيِ روشنفکران ايراني از دوره‌ي قاجار تا عصر حاضر است. به بيان ديگر، بررسي چرايي و چگونگي چرخش تأملات زباني روشنفکران ايراني ناظر بر گفتمان مسلط و اپيستمه و صورت‌بنديِ دانايي و فضاي معرفتيِ هر عصر از وجهي زبان‌شناختي و ابزار‌اِنگارانه به ديدگاهي هستي‌شناسانه و فلسفي؛ از نگاهي ستايشگرايانه به زبان فارسي تا مواجهه‌اي انتقادي به آن است. از‌اين‌رو، اين کتاب طرح و شرح و نقد داستانِ بلندِ نظروَرزانه‌ي روشنفکران ايراني در مواجهه با زبان، از نگاه صرفا محدود به بازتابِ نمود عيني زبان در قالب نوشتار و خط (پارول سوسوري) در دوره‌ي قاجار، به‌مثابه ابزاري براي عقب نماندن از مدينه‌ي فاضله‌ي تمدن جديد تا پيوند زبان با مليت و ناسيوناليسم زباني در دوره‌ي رضاخاني، از رويکرد مارکسيستي به زبان تا رويکرد بازگشت به خويشتنِ فرهنگي و نگره‌ي خودبسندگيِ زبان و خط در دوره‌ي پهلوي دوم و سرانجام رويکردي فلسفي به زبان تحت تأثير انديشه‌هاي فيلسوفاني چون افلاطون، هگل، نيچه، ويتگنشتاين، هايدگر، دريدا و... با معجوني از ديدگاه‌هاي زبان‌شناختي افرادي چون سوسور و چامسکي -که البته بنيادي فلسفي دارند- از پيش از انقلاب ?? تا عصر حاضر است.