اولين رمان تاريخي ادبيات روسيه. رمان «دختر سروان»، از آن دست آثار ادبي است که، علاوه بر ارزش‌هاي ادبي‌شان، واجد ارزشي تاريخي‌اند چرا که معرف طليعه شکل‌گيري ادبيات يک ملت، يا يک نوع خاص ادبي در يک سرزمين، هستند و دوره‌ و مرحله‌‌اي مهم از تاريخ ادبيات يک ملت را نمايندگي مي‌کنند. رمان «دختر سروان» آلکساندر پوشکين در زماني نوشته و منتشر شد که هنوز بسياري از آثاري که آن‌ها را به‌عنوان شاهکارهاي داستان‌‌نويسي روسي مي‌شناسيم پديد نيامده بودند و از اين لحاظ مي‌توان اين رمان را يکي از نخستين آثار سنت مشهور داستان‌نويسي روسيه قرن نوزدهم به‌شمار آورد؛ سنتي که با نويسندگاني چون تالستوي و داستايفسکي و چخوف و... ادامه يافت و به اوج رسيد. در ستايش رمان «دختر سروان» بسيار گفته‌اند. نيکلاي گوگول، که خود يکي از بزرگترين قصه‌نويس‌هاي کلاسيک روسيه و جزو آغازگران داستان روسي است، درباره اين رمان و جايگاهش در ادبيات روسيه گفته است: «"دختر سروان" به‌حق بهترين اثر منثور روسي است. در مقايسه با آن، تمامي رمانها و داستانهاي بلند ما شُله‌اي شيرين و دل‌زننده بيش نيستند. بي‌آلايشي و سادگي در اين اثر به‌حدي رسيده است که خودِ واقعيت درقبال آن تصنعي و هجوآميز به‌نظر مي‌رسد.» همچنين داستايفسکيِ بزرگ در ستايش رمان «دختر سروان» و توصيف اين رمان مي‌گويد: «هرگز هيچ نويسنده روسي، چه پيش و چه پس از پوشکين، چنين صميمانه و از دل‌وجان، خود را با خلقش پيوند نزده است. اصولاً کل داستان "دختر سروان" معجزه هنري است. و اگر پوشکين پاي آن را امضا نزده بود، اين‌طور تصور مي‌شد که يک انسان عجيب‌وغريب ناظر بر وقايع بوده و آن را نوشته است. داستان آن‌قدر ساده و بي‌پيرايه است که در اين معجزه هنر، گويي خود هنر گم شده و از بين رفته و نهايتاً به طبيعت پيوسته است». متن اصلي رمان «دختر سروان» اولين بار در سال 1836 در مجله‌اي روسي به نام «معاصر» منتشر شد. چاپ اول متن اصلي اين رمان البته، به‌دلايل مربوط به سانسور در روسيه آن زمان، يک فصل کم داشت. اين فصل اما در ترجمه فارسي رمان «دختر سروان» در ضميمه‌اي با عنوان «فصل حذف‌شده» آمده است. براساس رمانِ «دختر سروان» فيلم و اُپرا و انيميشن هم ساخته شده است.