فتحعلي شاه قاجار طي حكومت 37 ساله‌اش در اوايل سده سيزدهم هجري رويه‌اي در رابطه با علما و اهل كشف و معنا در پيش گرفت كه در شكل دادن به نهادهاي تازه‌ي مذهبي نقش نماياني داشته است. هم‌زمان با عصر فتحعلي شاه يا اندكي پس از آن عنوان‌ها و نهادهايي چون مرجع تقليد، مجتهد اعلم،‌ركن رابع، واسطه فيض نقطه اولي و مهم‌تر از همه اصل ولايت عامه فقيه پديد آمدند و يا جان گرفتند. اين مقامات هر يك به جاي خود روندهاي جديدي در جامعه شيعه ايران بنا گذاشتند. مردم ايران بار تاثيرات و تبعات اين نهادها و عناوين را بردوش دارند، ولي از چگونگي و چرايي پيدايش اين گرايش‌ها و رشد هسته‌‌هاي اقتدار ديني نوين در دو قرن اخير آن‌طور كه بايد آگاهي ندارند. چون كمتر نويسنده‌اي به چگونگي ظهور اقتدار ديني تازه در عناوين مذهبي جديد پرداخته و علت رشدو غليان آن‌ها را در يك بستر اجتماعي بررسي كرده است.