فتحعلی شاه قاجار طی حکومت 37 ساله‌اش در اوایل سده سیزدهم هجری رویه‌ای در رابطه با علما و اهل کشف و معنا در پیش گرفت که در شکل دادن به نهادهای تازه‌ی مذهبی نقش نمایانی داشته است. هم‌زمان با عصر فتحعلی شاه یا اندکی پس از آن عنوان‌ها و نهادهایی چون مرجع تقلید، مجتهد اعلم،‌رکن رابع، واسطه فیض نقطه اولی و مهم‌تر از همه اصل ولایت عامه فقیه پدید آمدند و یا جان گرفتند. این مقامات هر یک به جای خود روندهای جدیدی در جامعه شیعه ایران بنا گذاشتند. مردم ایران بار تاثیرات و تبعات این نهادها و عناوین را بردوش دارند، ولی از چگونگی و چرایی پیدایش این گرایش‌ها و رشد هسته‌‌های اقتدار دینی نوین در دو قرن اخیر آن‌طور که باید آگاهی ندارند. چون کمتر نویسنده‌ای به چگونگی ظهور اقتدار دینی تازه در عناوین مذهبی جدید پرداخته و علت رشدو غلیان آن‌ها را در یک بستر اجتماعی بررسی کرده است.