پنج مقاله حاضر چكيده‌اي است از منظومه فكري داستايفسكي كه با «سلسله مقالاتي در باب ادبيات روس» در شماره اول مجله ورميا كليد خورد و در شماره‌هاي بعدي تا پايان سال 1861 چهار مقاله ديگر نيز منتشر شد. داستايفسكي در اين پنج مقاله تصوير روشني از جهان‌بيني هنري و ادبي خود ارائه مي‌دهد. زبان روزنامه‌نگاري او ساده، پراحساس و آتشين است. شور و حرارت در سطر سطر اين مقالات موج مي‌زند، در عين حال نويسنده از چارچوب منطق و عدالت خارج نمي‌شود. شايد در نگاه اول، لحن نويسنده در نقد منتقدان ادبي ديگر كمي تند به نظر برسد، اما در فضاي روسيه آن روز، اين امري كاملا طبيعي بود. بسياري از مسائل مطرح‌شده در اين مقالات از جمله روح روسي، تقابل و تعامل روسيه و غرب، اسلاوگرايي و غرب‌گرايي، اصالت و رسالت هنر و ادبيات، و آموزش و پرورش پس از گذشت صد و شصت سال همچنان مسئله روز جامعه، سياست و فرهنگ روسيه هستند.