نيمه‌شب بيست و دوم آوريل 1849، سي و شش نفر از جمله فيودور داستايفسكي به جرم عضويت در «محفل پتراشفسكي» بازداشت شدند. محاكمه داستايفسكي هشت ماه طول كشيد. پس از اتمام بازجويي‌ها، به فرمان تزار نيكلاي اول، دادگاه تشكيل شد و داستايفسكي را به جرم خواندن، گزارش ندادن و توزيع نامه‌هاي ضد ديني و ضد حكومتي به تيرباران محكوم كرد. درست در سحرگاهي كه محكوميان پاي سكوي تيرباران بودند و سه نفر از هم‌قطاران داستايفسكي با چشم‌هاي بسته در انتظار آتش گلوله بر سينه‌هايشان بودند، پيك تزار از راه رسيد و خبر از لغو مجازات اعدام براي محكوميان حلقه پتراشفسكي داد؛ اما تجربه عذاب روحي اين لحظات هرگز داستايفسكي را رها نكرد. سال 1860 داستايفسكي متن بازجويي‌هايش در زندان تزار را بازنويسي كرد و توضيحاتي نيز به آن افزود؛ كتاب حاضر شرحي است از آن تجربه هول‌آور. همچنين او درباره پرونده خود و ديگر اعضاي محفل پتراشفسكي نوشته و البته مشروح بازجويي‌هايش را طي زمان رسيدگي به اين پرونده بي‌كم و كاست آورده است.