آنچه در اين صفحات گرد آمده، مجموعه‌اي است رنگارنگ از تاريخچه جنبش‌هاي مسلحانه در يکصد و بيست سالِ گذشته. در يک طرف، مبارزاتي که هدف‌شان استقلال يا جدايي‌خواهي بوده است __ از ايرلند تا قبرس، و از کنيا تا سريلانکا و اندونزي. در سوي ديگرِ طيف، به گروه‌ها و سازمان‌هايي برمي‌خوريم که آرمان‌شان سرنگوني حکومت مستقر يا نظام حاکم بوده است. مبارزات کاسترو در کوبا برجسته‌ترين نمونه از اين دست به‌شمار مي‌آيد. اما در اين ميان، گروه‌هايي را هم مي‌بينيم با هدف‌هايي يا بسيار کلان يا بس خيال‌بافانه. بارزترين اين‌ها، سازمان «القاعده» است که به جنگ کلّ جهان غرب رفته و در اين راه از به کار بستن هيچ روش و تمهيدي روي‌گردان نيست. و البته سرورستيزانِ (آنارشيست‌ها) آرمان‌خواهي هم بوده‌اند که عمدتاً در دهه? هفتاد ميلادي، خشونت را راه علاج نارسايي‌هاي جامعه تشخيص دادند __ بادر-ماينهوف در آلمان، بريگاد سرخ در ايتاليا، و گروه‌هاي شورشيِ کوچک در ايالات متحده. نمونه‌هايي از آنارشيسم و نيهيليسم مطلق و بي‌منطق _ هر منطقي _هم در اين ميان به چشم مي‌خورد، از جمله فرقه? آئوم در ژاپن که براي رسيدن به آرمانش، انتشار گاز سمي در ميان مسافران مترو را بهترين راه تشخيص داد.