تالستوي روان‌شناسي ژرف ‌نگر است. هيچ ‌کس تحليلش را از مرزهاي دايره‌اي که او گسترده، پيش‌تر نبرده است، هيچ ‌کس چنان نگاه موشکافانه‌اي به روح انسان نينداخته است و هيچ‌ کس با چنان دقت و سازمندي به واکاوي نهاني‌ترين انگيزه‌ ها، و نيز گذراترين و به ‌ظاهر تصادفي ‌ترين جنبش‌ هاي روح آدمي همت نگمارده است. به هر صحنه ‌ي کتاب که بنگريد، بررسي ريزبينانه‌ ي مناسبات شخصيت ‌ها را خواهيد ديد، يا رساله‌ اي روان‌ شناختي را که با وجود ناپيوستگي ساختاري، حياتي سرشار را در خود نهفته دارد، يا ردونشان نهاني‌ ترين خزش هاي روح آدمي را که هرچند گاه حتي براي عامل آن احساس نيز قدري ناشناخته و رمزآميزند – به هيئت کلام درمي‌آيند، بي آنکه از رازناکي ‌شان کاسته شود.