پس از درگذشت استاد اديب سلطاني، آن «فرزانه‌ي ‌‌خلوت‌گزين»، شاگردان و هواخواهان ايشان، در مراسم مختلف تدفين و بزرگداشت او به برخي وجوه علمي و اخلاقي آن حکيم اشاره کردند. بعد از مراسم چهلم، قرار شد آن سخنراني‌ها مکتوب شوند، به همين منظور بنا شد نگارنده هم از سخنرانان آن مراسم و هم از ديگر استاداني که توفيق حضور يا سخنراني نداشته‌اند بخواهد تا خاطرات اخلاقي و يادداشت‌هاي علمي خود را براي گردآوري در يک مجموعه در اختيار او قرار دهند. حاصل کار پس از مدت‌ها گفت‌وگو و درخواست مکرر، همين مجموعه‌ي پيشِ روي خوانندگان گرامي است. پر واضح است که کم‌وکيف اين مجموعه درخور شأن استاد بزرگي چون اديب‌سلطاني نيست، چراکه فقط يکي از هنرهاي ايشان بازسازي ظرفيت‌هاي زبان فارسي براي احياي انديشه‌ي ايراني و تعامل با دنياي انديشه بود. ولي همين مقدار را نقطه‌ي آغازيني تلقي مي‌کنيم براي پژوهش‌ها و تحقيقات مفصل و عميقي که ازاين‌پس روي خواهند داد. اين مجموعه از دو قسمت تشکيل شده است: در قسمت نخست مقالاتي ذکر شده‌اند که يا مستقيما به خود دکتر اديب و آثار ايشان مربوط مي‌شود يا در يکي از مراسم تدفين يا بزرگداشت ايشان القا شده ‌است. قسمت دوم به مقالات بزرگواراني اختصاص دارد که مستقيما به دکتر اديب ارتباطي ندارند ولي به حرمت آن حکيم خلوت‌گزين به اين مجموعه اهدا شده‌اند.