ايرانيان که به طور غريزي ضد‌استعمار هستند، همواره از دخالت‌ها، نيرنگ‌ها و استعمارگري‌هاي انگليس در ايران شکوه داشته‌اند و اين کشور را عامل بسياري از ويراني‌ها و عقب‌ماندگي‌هاي خود در دو سده گذشته مي‌دانند. با اين حال، بسياري تقريبا از اين حقيقت آگاه نيستند که در سراسر سده نوزدهم و بسياري از سال‌هاي سده بيستم، حضور روسيه، به ويژه در شمال ايران، به مراتب بي‌پرده‌تر، تهاجمي‌تر و مهم‌تر از حضور انگليس در اين کشور بوده است. در حقيقت، اين گروه از ايرانيان شگفت‌زده خواهند شد اگر بشنوند که حضور انگليسي‌ها و توازن و «حمايتي» که آن‌ها فراهم مي‌کردند، شايد مانع از دخالت‌هاي شديدتر روسيه در امور ايران شده باشد.