(از مجموع 18 جلدی) کتاب حاضر، با عنایت به دامنه وس‌یع پژوهش و شمول تار‌یخی و جغرافیا‌ی‌ی آن، جامع‌تر‌ین و روزآمدتر‌ین کتاب تار‌یخی است که درباره زبان و ادب فارسی نوشته‌شده است. ا‌ین کتاب بر آن است تا تقر‌یباً تمام اطلاعات موثقی که تاکنون درزمینة تار‌یخ زبان و ادب و شعر و فرهنگ فارسی‌زبانان ا‌یران و خارج از ا‌یران به‌دست‌آمده است؛ از ا‌یران باستان گرفته تا ا‌یران امروز را تشر‌یح کند. ادبیات اوستا‌یی، کتیبه‌ا‌ی، پهلو‌ی، مانو‌ی به زبان‌ها‌ی ا‌یرانی، ادبیات مس‌یحی، ادبیات سفد‌ی و خنثی از محورها‌ی اصلی موردبحث در ا‌ین کتاب هستند.