روزهاي آخر تابستان 1323 است؛ دوره‌اي پرآشوب که سرنوشتِ نافرجامْ «توکلِ» وامانده و مطرود را سرگردان و شکست‌خورده مي‌کند و او را در ميان جماعتي مثل خودش پرتاب مي‌کند؛ کساني چون خودش ناکام. توکلِ سرراهي سرپرستش را از دست مي‌دهد و همچون آن دوران پرآشوب اسير اعتمادها و بدبيني‌ها، همدلي‌ها و کينه‌توزي‌ها، دوستي‌ها و دشمني‌ها مي‌شود و براي انساني که جز خود پشت‌وپناه و تکيه‌گاهي ندارد، همه‌چيز دشوارتر مي‌شود. کتاب پيش رو، شرح اين ويراني فردي و اجتماعي است.